Hoe voorspelbaar zijn 3D-simulaties van gezichtsveranderingen?

Orthognatische chirurgie is een behandeling om de balans tussen de bovenkaak, onderkaak en kinregio te optimaliseren. Bij patiënten met een te grote of te kleine onderkaak, waarbij de onderkaak te ver naar voren of respectievelijk naar achteren staat, is vaak een gecombineerde boven- en onderkaakscorrectie nodig. Om dit te bereiken is in veel gevallen een orthodontische behandeling voor en na de kaakoperatie nodig om de tandstand en beet te corrigeren. Dit zorgt voor een goede functie en meer stabiliteit na de operatie.

Een kincorrectie (genioplastiek of mentoplastiek) is een gerichte operatie aan de kinregio om de kinprominentie te versterken of kinasymmetrie te reduceren. Deze vorm van operatie is minder ingrijpend in vergelijking met orthognatische chirurgie omdat alleen de kinregio geopereerd wordt. Deze ingreep vereist doorgaans geen orthodontische correctie van de tandstand en men hoeft geen aangepast dieet te volgen na de operatie. In het kader van esthetische correctie van het onderste deel van het gelaatsprofiel worden daarom veel kincorrecties uitgevoerd met een stabiel en voorspelbaar resultaat als gevolg.

Om een voorspelbaar resultaat op het niveau van het gelaatsprofiel te kunnen bereiken, evalueren we de positie van de tanden, kaken en weke delen van de kin zeer zorgvuldig voorafgaand aan een kincorrectie. Hierbij luisteren we goed naar de wensen van de patiënt. Het meest uitdagende is om de wens van de patiënt te vertalen in het aantal millimeters kinverplaatsing en het aantal graden rotatie zodat het gewenste resultaat op weke delen niveau zichtbaar is. We maken daarom altijd gebruik van een 3D simulatie van de weke delen om onze kincorrecties te personaliseren. Met deze werkwijze kunnen we voorafgaand aan de kincorrectie aan de patiënt laten zien wat het behandelresultaat kan worden.

Afbeelding: een voorbeeld van een 3D weke delen simulatie van een genioplastiek

De centrale vraag bij deze moderne werkwijze, de zogenaamde soft tissue backward planning, is hoe nauwkeurig de 3D weke-delen simulatie is. Komt het gesimuleerde resultaat overeen met het daadwerkelijke resultaat? In de afgelopen tien jaar hebben dr. Xi en dr. Liebregts veel onderzoeken hiernaar gedaan. Afgelopen maand heeft dr. Xi een nieuw onderzoek gepubliceerd in het Europese vaktijdschrift (European Journal of Cranio-Maxillo-Facial Surgery) dat zich richt op deze belangrijke vraag, in samenwerking met Chang Gung Memorial Hospital in Taipei, een toonaangevend universitair medisch centrum in Zuidoost-Azië op het gebied van operatieve kaakcorrecties.

Wat laat het onderzoek zien?

In deze studie, uitgevoerd door Chang Gung Memorial Hospital (Taipei) in samenwerking met het Radboudumc (Nijmegen), werd onderzocht hoe nauwkeurig 3D simulaties van de weke-delen veranderingen in het aangezicht zijn bij patiënten met een klasse III kaakafwijking die orthognatische chirurgie ondergingen.

In deze studie werden zestig patiënten verdeeld in twee groepen, afhankelijk van hun aangezichtspatroon: groep 1: high-angle groep, oftewel patiënten met een lang en smal gezicht; en groep 2: low-angle groep, namelijk patiënten met een korter en breder gezicht. Alle patiënten werden virtueel gepland met SimPlant O&O-software voorafgaande aan orthognatische chirurgie, waarna het voorspelde weke delen gezichtsprofiel werd vergeleken met het daadwerkelijke resultaat na de operatie, met behulp van 3D (CBCT) scans van het aangezicht.

De studie toonde aan dat de huidige generatie 3D simulaties over het algemeen een hoge klinische nauwkeurigheid kunnen bieden. De gemiddelde afwijking tussen de voorspelde en de gemeten gelaatsveranderingen was minder dan 2 mm. Deze afwijking wordt klinisch aanvaardbaar beschouwd omdat men een verschil van 2 mm op het weke delen niveau doorgaans niet kan waarnemen. De uitkomsten betekenen dat chirurgen in de meeste gevallen kunnen vertrouwen op de virtuele planning om het uiteindelijke profiel te voorspellen.

Toch zijn er verschillen tussen gezichtsregio’s. De kinregio bleek het minst voorspelbaar, met een gemiddelde fout van circa 1,5 tot 1,6 mm. In de wang- en onderlipregio werd de voorwaartse beweging vaak onderschat. De weke delen voorspelling was iets nauwkeuriger bij high-angle patiënten in vergelijking met low-angle patiënten. Deze bevindingen laten zien dat de weke delen simulatie vooral betrouwbaar is voor de globale vormveranderingen van het gezicht. Voor het voorspellen van subtiele contourveranderingen rond de kin is klinische ervaring van de chirurg nog altijd van belang.

Klinische betekenis

Voor de klinische praktijk betekent dit dat chirurgen en patiënten op basis van 3D weke delen simulaties met meer voorspelbaarheid de verwachte veranderingen kunnen bereiken. Tegelijk blijft het van belang om klinische ervaring en patiëntspecifieke factoren (zoals de dikte van de weke delen in de kinregio, leeftijd, etniciteit, spierspanning en elasticiteit van de huid) te betrekken bij de uiteindelijke operatieplanning.

Bij EKOC streven we ernaar om door middel van 3D weke delen simulatie elke patiënt een voorspelbaar, natuurlijk en gepersonaliseerd behandelresultaat te bieden.

Bron:

Chen CY, Xi T, Ko EW, Tsao SY. Accuracy of 3D simulation in soft tissue change after orthognathic surgery in class III malocclusion: Influence of different vertical facial patterns. J Craniomaxillofac Surg. 2025 Oct 16:S1010-5182(25)00300-2. doi: 10.1016/j.jcms.2025.09.012.